Leer surf voorspellen – Les 2: Windkaarten lezen

Dit artikel maakt deel uit van een reeks artikelen waarin we je leren hoe je zelf een surfvoorspelling kan maken. We adviseren je deze volgorde aan te houden:

• Introductie: De basis van surf  voorspellen
• Les 1: Wat is swell?
• Les 2: Windkaarten lezen
• Les 3: Onshore en offshore
• Les 4: Getijden
• Les 5: Je eerste surfvoorspelling

Les 2: Windkaarten lezen

Heb je ‘Wat is swell ’ gelezen, dan weet je dat golven worden gecreëerd door wind die over zee blaast. Het voorspellen van aankomende golven doen we dus door te kijken naar hoe de wind zich op de zeeën en oceanen om ons heen ontwikkeld. 

Het GFS model en Windfinder

Met windkaarten kun je zien hoe de windvelden in het verloop van een aantal dagen zich ontwikkelen. Er zijn verschillende modellen die wind op diverse manieren berekenen. Het meest gebruikte model is het Amerikaanse GFS model. Bekende websites als Windfinder en Windguru gebruiken de data uit het GFS model en maken daar een mooie visualisatie van. In dit voorbeeld gebruiken we de Windfinder app, omdat die heel lekker werkt op de smartphone.

Wanneer je wat meer ervaren bent in het voorspellen van surf is het zeer nuttig om de berekeningen van verschillende modellen naast elkaar te leggen (zoals WRF, ECMF en NAVGEM). Zo krijg je een nog betrouwbaarder beeld van de toekomst. Maar voor nu houden we het even simpel bij alleen het GFS model.

Windvelden

Met een windkaart zie je hoe groot windvelden zijn, hoe sterk ze zijn, welke richting de wind op waait en hoe het windveld zich ontwikkeld. Als de wind op zee richting onze kust blaast, dan betekend dat dat er ook golven onze kant op zullen komen. Hoe hoog die golven zijn is afhankelijk van de sterkte van de wind (windkracht, uitgedrukt in knopen), de grootte van het windveld en hoe ver het windveld van onze kust af ligt (ook wel fetch genoemd).

Als volgt laten we je enkele voorbeelden zijn van windkaarten en hoe je hieruit kan opmaken wat voor golven er door dit windveld worden gecreëerd voor een surfvoorspelling.

Windkaart voorbeeld 1

Onderstaande windkaart laat een niet al te sterk windveld (20 knopen) zien. Het windveld ligt bovenin de Noordzee met en windrichting uit het noorden, of zelfs een beetje Noord-Oost. Omdat de windkracht matig is en het windveld boven Nederland ligt, zal dit enkel een heuphoge (100cm) swell geven. De wind in het windveld is rond de 20 knopen (4bft) en de positie is recht boven Nederland. Als ditzelfde windveld meer tegen Engeland zou liggen zou de swell meer recht op de kust staan en hogere golven geven. 

De golfperiode van de swell die dit windveld genereert is rond de 5 a 6 seconde, wat een gemiddelde en prima golfperiode is voor surf in Nederland. Hoe hoger de periode, hoe sterker de swell. 

Windkaart voorbeeld 2

We zien hier een sterk lagedruk gebied bovenin de Noordzee. De aanvoer van dit lagedruk gebied geeft een uitgestrekt windveld uit het noorden, langs de kust van Noorwegen. Het grootste deel van dit windveld ligt ver van onze kust, maar omdat de windkracht in het windveld sterk genoeg is (40+ knopen) en richting onze kust blaast, zullen hier toch golven richting onze kust worden gepusht.

De reistijd tot de kust heeft even nodig (in dit geval ongeveer een dag) en tijdens het reizen zullen de golven in hoogte afnemen omdat deze worden geremd door de ondiepe bodem van onze Noordzee. Desondanks zal er alsnog een leuk te surfen 1m+ swell aankomen, die een hogere periode heeft omdat het windveld verder weg ligt (langere fetch). En zoals je weet zijn golven met een hogere periode sterker, dus beter voor de surf!

Windkaart voorbeeld 3

Op deze windkaart ligt de kern van het lagedruk gebied midden in de Noordzee. Je ziet dat er een sterk windveld staat met wind uit het noordwesten, recht op de kust. 

De windkracht is stevig (30+ knopen) en de afstand van het windveld tot de kust is kort (korte periode). Ondanks dat het windveld relatief klein is in formaat, geeft dit toch hoge golven aan de kust. Het windveld dat de golven genereert ligt namelijk zo dichtbij de kust dat de golfhoogte nauwelijks afneemt tijdens het reizen naar de kust.

Windkaart voorbeeld 4

Een typsiche Noordwester storm met windstoten boven de 40+ knopen. De windkracht is zeer krachtig, de windrichting is richting onze kust en de fetch (grootte van het windveld en locatie van het windveld) is goed. Dat betekend maar één ding, dikke bakken! De golfhoogte kan in zo een situatie oplopen tot 6-8 meter vlak voor onze kust.

Welke windkaart geeft de beste surfvoorspelling?

Dit is het einde van les 2: Windkaarten lezen. Je hebt nu vier windkaarten gezien met steeds een andere situatie.  Van deze 4 situaties geeft de laatste windkaart de hoogste golven. Toch is de windvoorspelling van windkaart 4 de minst ideale situatie om te gaan surfen.

Waarom? Dat heeft alles te maken met de lokale wind. De lokale wind bepaald namelijk voor een groot deel hoe ‘mooi’ de golven zijn om op te surfen. 

Lees verder in les 3 om meer te weten te komen over lokale wind.